Uitdagingen van ondernemen

Het runnen van een klein bedrijf wordt vaak geromantiseerd als het ultieme streven naar vrijheid en financiële onafhankelijkheid. De allure van eigen baas zijn, zelf je uren bepalen en je passie nastreven is fascinerend. Maar de realiteit is dat het hebben van een klein bedrijf niet voor bangeriken is weggelegd. Het gaat gepaard met een unieke reeks uitdagingen die zelfs de meest vastberaden ondernemers aan het twijfelen kunnen brengen. De keuze om een mederij op te starten in een land waar mede een onbekend product is en bovendien gebukt gaat onder regelgeving, met een verzadigde alcoholmarkt, maakt de uitdaging des te groter.

Financiële instabiliteit

Financiële instabiliteit is een grote uitdaging voor elk klein bedrijf, maar het kan vooral moeilijk zijn voor een nichemarkt als mede. De productie van mede brengt aanzienlijke aanloopkosten met zich mee, zoals het verkrijgen van honing van hoge kwaliteit, fermentatie apparatuur en benodigdheden voor het bottelen, voordat er inkomsten gegenereerd kunnen worden.
De cashflow kan onvoorspelbaar zijn, vooral in het beginstadium wanneer de naamsbekendheid nog moet groeien. Seizoensgebonden schommelingen in de verkoop kunnen deze onzekerheid nog vergroten. In tegenstelling tot bier of wijn is mede in België nagenoeg onbekend waardoor het een kleinere, meer gespecialiseerde klantenkring heeft.

Meerdere petten

Voor veel eigenaren van mederijen begint de onderneming als een passieproject. Bij ons was dat niet anders. Gedreven door liefde voor het maken van unieke medes en het delen ervan met anderen. Het runnen van een succesvolle mederij vereist echter meer dan alleen passie voor het product - het vereist zakelijk inzicht.
Eigenaren moeten hun creatieve aspiraties in evenwicht brengen met de praktische realiteit van het runnen van een bedrijf. Dit omvat het beheren van de kosten, het scherp prijzen van de producten, effectieve marketing en het waarborgen van een constante kwaliteit. De passie die het bedrijf drijft kan soms botsen met de noodzaak om moeilijke financiële en operationele beslissingen te nemen. 

Concurrentie en bewustwording

In veel delen van de wereld is mede nog steeds een niche product, wat zowel kansen als uitdagingen biedt. De Belgische markt is verzadigd door bier of wijn, waardoor wij met onze honingdranken voor de uitdaging staan om consumenten voor te lichten en marktbewustzijn op te bouwen. 
Concurreren met gevestigde alcoholische dranken vereist een sterke merkidentiteit, innovatieve producten en effectieve marketing. Potentiële klanten overtuigen om iets nieuws te proberen kan moeilijk zijn, vooral wanneer grote brouwerijen en wijnhuizen de markt domineren met aanzienlijke marketingbudgetten.

Hindernissen door regelgeving

Voor het runnen van een mederij moet je door een ingewikkeld web van regels navigeren in België. Mede is net zo gereguleerd als wijn en je hebt dezelfde licenties nodig. Deze regels kunnen ontmoedigend zijn, vooral voor mensen die nieuw zijn in deze sector.
Naleving omvat het verkrijgen van productievergunningen, het navigeren door belastingregels, het naleven van etiketteringsvereisten en het voldoen aan gezondheids- en veiligheidsnormen. De kosten en de complexiteit van het beheren van deze regels kan een aanzienlijke last zijn voor kleine mederijen, en tijd en middelen wegnemen van de productie en creativiteit.

Ingrediënten van hoge kwaliteit

De kwaliteit van mede hangt sterk af van de ingrediënten, vooral de honing. Het kan een uitdaging zijn om honing van hoge kwaliteit te vinden die zowel betaalbaar als consistent is. Het type honing dat gebruikt wordt heeft invloed op de smaak, het aroma en het algehele karakter van de mede, waardoor het cruciaal is om betrouwbare leveranciers te vinden.
Naast honing worden veel medes op smaak gebracht met fruit, kruiden of specerijen, die ook van hoge kwaliteit moeten zijn. Seizoensgebonden beschikbaarheid, prijsschommelingen en de uitdaging om biologische of lokaal geproduceerde ingrediënten te vinden, kunnen het productieproces complexer maken.
Door de druk op de hele alcoholmarkt van zowel torenhoge accijnzen als concurrentie, worden de marges uitgehold. De verleiding om dan voor goedkopere, kwalitatief mindere ingrediënten te kiezen is dan ook groot. Zeker omdat de modale consument prijs voorop stelt boven kwaliteit. Eén van onze grootste waarden is dat wij kwaliteit en smaak voorop stellen, boven alles.

Productie- en rijpingsproces

In tegenstelling tot bier en jonge medes, die relatief snel geproduceerd kunnen worden, kiezen wij ervoor om onze mede langer te laten gisten en rijpen. Gemiddeld neemt ons proces een jaar in beslag. Zo ontwikkelt het smaakprofiel ten volle en moeten we het gistingsproces niet onderbreken met chemicaliën. Dit betekent dat we geduldig moeten zijn en ons productieschema zorgvuldig moeten plannen.
De langere productietijd kan de cashflow belasten, omdat er geld vastzit in voorraden die misschien pas over jaren klaar zijn voor de verkoop. Het is een voortdurende uitdaging om een evenwicht te vinden tussen het produceren van voldoende mede om aan de vraag te voldoen en ervoor te zorgen dat elke partij de tijd krijgt om voldoende te rijpen.

Een gemeenschap opbouwen en klanten aan je binden

Mederijen gedijen goed bij de steun van de gemeenschap en de loyaliteit van klanten. Het opbouwen van een klantenkring kost tijd en moeite, vooral in een markt waar veel consumenten onbekend zijn met mede. Het organiseren van proeverijen, deelnemen aan lokale evenementen en contact leggen met klanten via sociale media zijn allemaal cruciale strategieën om een achterban op te bouwen.
Deze inspanningen vergen echter tijd en middelen die een toch al dun verspreid team kunnen belasten. Het creëren van een gastvrije omgeving, het informeren van klanten over het productieproces van mede en het consequent leveren van producten van hoge kwaliteit zijn allemaal essentieel voor het opbouwen van een loyale klantenkring.

Balans werk-privé

De impact op de balans tussen werk en privé is een uitdaging die vaak over het hoofd wordt gezien. De grenzen tussen privé en werk kunnen snel vervagen, met zakelijke beslommeringen die doorwerken in de avonden, weekenden en vakanties. Ook het dragen van meerdere petten (hierboven) draagt bij aan de stress en druk op de balans tussen werk en privé.
De druk om te slagen en de angst om te falen kunnen leiden tot lange werkdagen en veel stress. Zonder zorgvuldig management kan dit zijn tol eisen op de lichamelijke gezondheid, relaties en het algehele welzijn.
Conclusie: De veerkracht van eigenaars van mederijen
Toen we met ons passieproject begonnen, hadden we geen idee waar we aan begonnen. Het runnen van een mederij is niet zomaar een bedrijf; het is een ambacht, een passie en een toewijding aan het behouden en delen van een eeuwenoude traditie. Ondanks de uitdagingen, van financiële druk tot hindernissen in de regelgeving, worden degenen die dit pad kiezen gedreven door een diepe liefde voor hun ambacht en een verlangen om iets unieks op de markt te brengen.

Conclusie

De moeilijkheden van het runnen van een mederij zijn reëel, maar voor degenen die doorzetten zijn de beloningen - zowel persoonlijk als professioneel - aanzienlijk. Het plezier om iets met je eigen handen te maken, de voldoening om klanten te zien genieten van je product en het gemeenschapsgevoel dat ontstaat door het opbouwen van een kleine, toegewijde klantenkring maken de reis de moeite waard. Aan het einde van de rit kan je ondernemen in het algemeen opvatten als: problemen oplossen. In welke sector je ook werkt, als kleine ondernemer komen er altijd nieuwe problemen op je pad die opgelost moeten worden. Of het nu gaat om productieproblemen, regelgeving of klanten. Je moet oplossingen zoeken. En de ondernemer die succesvol de problemen kan oplossen die zich voordoen, slaagt.
Uiteindelijk vergt het runnen van een mederij veerkracht, creativiteit en een onwrikbaar geloof in de waarde van je ambacht. Het is een uitdagende weg, maar voor degenen die gepassioneerd zijn over mede, is het een reis vol beloningen zo zoet als honing.